6:11 - Leo Zwarts - Europese trekvogels als overwinteraar in de droge Sahel
50:38 - Outro - Begijn Le Bleu + intro volgende spreker
55:20 - Piet van den Hout - Migratie bij steltlopers
1:34:00 - Outro - Begijn Le Bleu + intro volgende spreker
1:36:00 - Anny Anselin - Bewegingen van bruine kiekendieven
2:37:00 - Outro Begijn Le Bleu
Update 26 oktober 2020:
Als gevolg van de ontwikkelingen inzake COVID-19 kan het geplande trekvogelsymposium helaas niet meer fysiek plaatsvinden. Geen nood echter: we organiseren een waardig alternatief in de vorm van een online event!
Op 22 november organiseren we een webinar over trekvogels waarbij verschillende experten een presentatie geven over het natuurfenomeen dat vogeltrek heet.
We brengen alle deelnemers die al waren ingeschreven voor het symposium op de hoogte van de wijzigiging.Wie nog niet was ingeschreven voor het fysieke symposium heeft de mogelijkheid om deel te nemen aan het online event.
Programma 22 november
Van 13u tot 16u30:
Europese trekvogels als overwinteraar in de droge Sahel - Leo Zwarts
Bewegingen van bruine kiekendieven - Anny Anselin
Migratie bij steltlopers - Piet van den Hout
Begijn Le Bleu, de plezantse vogelkijker van Vlaanderen, bekend van zijn podcast met bijhorend boek Fwiet Fwiet, zal het webinar in goeie banen leiden.
Europese trekvogels als overwinteraar in de droge Sahel - Leo Zwarts
Leo Zwarts
Leo Zwarts is mede-auteur van het onvolprezen boek ‘Living on the Edge’. Dat boek gaat over het leven van ‘onze’ Europese trekvogels in hun wintergebieden in de Sahel in Afrika.
Sinds de publicatie van het boek zijn Leo Zwarts en zijn mede-onderzoekers doorgegaan met onderzoek naar overwinterende trekvogels in de Sahel. De resultaten daarvan komen aan bod in deze lezing.
'Bewegingen van bruine kiekendieven' Anny Anselin
Anny Anselin, voorheen verbonden aan het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO), komt vertellen over bruine kiekendieven, een imposante roofvogel die regelmatig in het Zwin te zien is én een trekvogel. Anny is al jaren de drijvende kracht achter een project waarbij bruine kiekendieven worden voorzien van zowel zenders als wingtags. Dat heeft heel veel informatie opgeleverd over de bewegingen van bruine kiekendieven die in onze contreien broeden, zowel wat betreft hun trek naar de Afrikaanse wintergebieden als hun bewegingen hier bij ons.
'Migratie bij steltlopers' Piet van den Hout
Weinig vogels zijn op zulke sublieme wijze aangepast aan lange afstandsmigratie als bepaalde steltlopersoorten. Sommige steltlopers ondernemen elk jaar weer epische trektochten. Ze leggen daarbij enorme afstanden af en ze komen terecht in gebieden die klimatologische uitersten zijn. Onderweg zijn er allerlei gevaren, zoals gevleugelde predatoren, met name valken. Piet van den Hout deed zijn promotiewerk over de relaties tussen slechtvalken en steltlopers in de Waddenzee en in West-Afrika.
https://podcastluisteren.nl/pod/Fwiet-Fwiet Tweet! Tweet! / Fwiet! Fwiet! is a birding podcast made by Begijn Le Bleu.
Natuurpionier André Verstraeten kiest de houtsnip, de wespendief en het bozzeke toebak als zijn favoriete soorten. De boommarter komt even meegluren over onze schouders.
Een unicum in België: er zijn twee blauwe kiekendieven, de machtigste roofvogelsoort van ons land, gezenderd. Rémar Erens, Robin Guelinckx en Kjell Janssens van Werkgroep Grauwe Gors.
http://begijnlebleu.be/fwiet-fwiet/
Trekvogelsymposium - webinar Het Zwin Zondag (33)
https://podcastluisteren.nl/pod/Fwiet-Fwiet Tweet! Tweet! / Fwiet! Fwiet! is a birding podcast made by Begijn Le Bleu.
Natuurpionier André Verstraeten kiest de houtsnip, de wespendief en het bozzeke toebak als zijn favoriete soorten. De boommarter komt even meegluren over onze schouders.
Een unicum in België: er zijn twee blauwe kiekendieven, de machtigste roofvogelsoort van ons land, gezenderd. Rémar Erens, Robin Guelinckx en Kjell Janssens van Werkgroep Grauwe Gors.
http://begijnlebleu.be/fwiet-fwiet/
https://www.naturetoday.com/intl/nl/nature-reports/message/?msg=31118 Een aantal Nederlandse ornithologen heeft tussen 2007 en 2019 jarenlang veldonderzoek uitgevoerd om te ontrafelen wat de invloed is van de grote landschappelijke en klimatologische veranderingen in de Sahel in Midden-Afrika. In die regio brengt bijna de helft van alle Europese broedvogels de winter door. De resultaten zijn onlangs gepubliceerd in een speciale aflevering van het tijdschrift Ardea.
De Sahel moet er vroeger hebben uitgezien zoals tegenwoordig de Serengeti er nog uitziet: een soortenrijk gebied met enorme aantallen antilopen en andere grote grazers. Die soortsamenstelling van grote dieren is in de loop der tijd radicaal veranderd. Tegenwoordig lopen er in de Sahel bijna een miljard koeien, schapen, geiten, ezels en kamelen rond. Het effect op de vogels is groot. Vogels die graag in onbegraasde gebieden overwinteren, hebben nog maar een fractie van dat type landschap tot hun beschikking. Maar er zijn meer veranderingen. In de savannes wordt in de regentijd enorm veel (gras)zaad geproduceerd, dat tijdens de droge tijd vervolgens het stapelvoedsel is voor talloze insecten, knaagdieren en vogels. Die zaadproductie is tegenwoordig sterk afgenomen als gevolg van intensieve veebegrazing. Dit leidt ertoe dat er veel minder vogels zijn die zaden eten, maar er zijn ook minder insecteneters en roofvogels die leven van knaagdieren en vogels. Je zou kunnen stellen dat de voedselpiramide op de savanne is ingestort. Met name vogels die op de grond foerageren, zoals Zomertortel en Tapuit, hebben veel habitat verloren. Dit proces is voorlopig niet gestopt. De onderzoekers zagen het ook terug in de lagere dichtheden aan grondfoeragerende vogels in de westelijke Sahel, waar veel meer vee rondloopt dan in de oostelijke Sahel.
Gekraagde Roodstaart en Draaihals zijn in West-Europa in de twintigste eeuw met meer dan negentig procent afgenomen, maar nemen deze eeuw weer langzaam toe. Waarom gaat die toename zo traag en heeft een soort als de Purperreiger zich volledig hersteld? Moerasvegetaties herstellen snel na een serie droge jaren, wat de snellere toename van de Purperreiger kan verklaren. Voor bomen is dit heel anders: in de extreem droge jaren (1972-73, 1984-88, 1992) zijn heel veel bomen doodgegaan waardoor bosvogels in een klap een groot deel van hun habitat hebben verloren. Herstel van zo’n boomvegetatie is een langdurig proces. Satellietbeelden laten zien dat de Sahel in de afgelopen serie natte jaren groener is geworden, maar nog lang niet op het niveau van meer dan zeventig jaar geleden.
Dat de Sahel op satellietbeelden nu groener is wil overigens niet zeggen dat het voor vogels die in bomen foerageren per definitie beter is geworden. De afgelopen veertig jaar zijn bij voorbeeld alleen al in West-Afrika 3,4 miljoen hectare (vogelarme) Cashew-plantages aangelegd, waarbij natte en vogelrijke savannebossen verloren zijn gegaan.
https://www.altwym.nl/wp-content/uploads/2023/08/Ardea-Sahel-Special-Zwarts-cs-2023.pdf https://www.altwym.nl/nieuws/sahel-special-van-ardea-over-trekvogels-en-standvogels-in-de-sahel/ https://ardea.nou.nu/ Al in januari 2007 werd door Leo Zwarts en collega’s in de wereld rond Timboektoe in Mali de basis gelegd voor veldwerk in de Sahel om de verspreiding en de habitatkeuze van trekvogels, en later ook Afrikaanse standvogels, in detail vast te leggen. Leo kon toen niet bevroeden dat dat werk meer dan 15 jaar zou beslaan. Dat er duizenden bomen in de Sahel aan nauwkeurige inspecties zouden worden onderworpen. En dat het veldwerk in vrijwel alle landen van de Sahel zou worden uitgevoerd. Van Senegal in West Afrika tot Sudan en Ethiopië in Oost Afrika. Een unieke en ongekende prestatie van Leo en zijn collega’s, die honderden uren door de Afrikaanse savanne liepen en daarbij het wel en wee van de vogels en hun voorkeursbomen nauwkeurig vastlegden. Dat werk in de Sahel is zeker ook uniek omdat de wereld waar dat werk plaatsvond tegenwoordig niet of nauwelijks meer toegankelijk is voor dit soort basaal maar o zo belangrijke veldwerk.
https://ardea.nou.nu/ https://www.altwym.nl/wp-content/uploads/2023/08/Ardea-Sahel-Special-Zwarts-cs-2023.pdf Nu is al dat werk samengevat in een monumentale publicatie, een Sahel-special van Ardea met een serie wetenschappelijke artikelen over de verspreiding, habitatkeuze en ecologie van trekvogels en standvogels in de Sahel. Eén van de bevindingen is dat trekvogels in de Sahel – zoals Grasmus, Gekraagde roodstaart, Tjiftjaf en Baardgrasmus – een sterke voorkeur hebben voor bomen met naalden zoals Acaciabomen. In de Sahel waar deze bomen veel voorkomen, is er sprake van een hoge graasdruk van miljoenen koeien, schapen en geiten, en in het verleden antilopen en gazellen. De naalden beschermen de bomen tegen overmatige vraat, maar tegelijkertijd hebben ze niet geïnvesteerd in natuurlijke insecticiden. Daarom zijn deze bomen rijk aan insecten en daarmee erg aantrekkelijk voor trekvogels.
https://ardea.nou.nu/ Via deze Ardea Sahel Special Zwarts Cs 2023 downloaden
https://www.altwym.nl/wp-content/uploads/2023/08/Ardea-Sahel-Special-Zwarts-cs-2023.pdf https://www.altwym.nl/nieuws/sahel-special-van-ardea-over-trekvogels-en-standvogels-in-de-sahel/
Veldonderzoeker Jannes Heusinkveld van The Fieldwork Company voegt toe: ‘De planten in de donorpopulaties in Duitsland hebben ongeveer dezelfde grootte. Het lijkt dus echt een seizoenstrend te zijn.’
https://ruimbaanvoorvissen.nl/ Monitoring visaanbod intrekpunten Waddenkust We willen graag weten hoe de verspreiding is van het visaanbod langs de kust. Waar wil een vis naar binnen? En waar is dat van afhankelijk? We gaan verder met het meten van het visaanbod bij de intrekpunten langs de kust. Daarbij maken we eenvoudig gebruik van kruisnetten. https://ruimbaanvoorvissen.nl/maatregelen/
תגובות
הוספת תגובה